Ketenaanpak, praktische tools & producten van de Proeftuin Overgewicht
Landelijk model ketenaanpak voor kinderen met overgewicht en obesitas
Het landelijk model
In de periode 2016-2018 heeft Care for Obesity (C4O) met behulp van financiering van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en in samenwerking met de acht proeftuingemeenten Amsterdam, Almere, Arnhem, ’s-Hertogenbosch, Maastricht, Oss, Smallingerland en Zaanstad het landelijk model ‘Ketenaanpak overgewicht en obesitas bij kinderen’ ontwikkeld. Dit landelijk model is een doorontwikkeling van het eerder uitgebrachte basismodel ‘Ketenaanpak overgewicht en obesitas bij kinderen’ (2017), welke is gebaseerd op de aanpak van de proeftuinen Amsterdam en ‘s-Hertogenbosch en tevens is beschreven in het boek ‘Overgewicht en obesitas bij kinderen. Verder kijken dan de kilo’s’ (Mil, van E. en Struik, A. 2015). Het model beschrijft hoe professionals een aanpak voor kinderen met overgewicht en obesitas kunnen inrichten, welke onderliggende visie daarbij hoort en wat deze visie vraagt van professionals.
Ketenaanpak realiseren en borgen met de handreiking
Het voorbereiden, opzetten en uitvoeren van een ketenaanpak volgens het landelijk model is een intensief proces met een lange doorlooptijd en veel verschillende partners. Elk met hun eigen visie, belangen en financiering. Het vraagt dus tijd, energie en enthousiasme om alle neuzen dezelfde kant op te krijgen. Op basis van de ervaringen van ‘s-Hertogenbosch en de andere zeven proeftuinen is de 'Handreiking realisatie ketenaanpak voor kinderen met overgewicht en obesitas' geschreven.
Praktische tools per professional
Onderstaande producten zijn een aanvulling op het landelijk model 'Ketenaanpak voor kinderen met overgewicht en obesitas'. Ze zijn bedoeld als handreiking voor gemeenten die een aanpak volgens het landelijk model willen inrichten. De modules en bijlagen laten zien hoe de rollen van de verschillende professionals, zoals beschreven in het landelijk model, kunnen worden ingevuld. De beschrijvingen zijn gebaseerd op de praktijk van de aanpak in ’s-Hertogenbosch.
Jeugdgezondheidszorg
Huisarts
Kinderarts
Kinderfysiotherapeut
Diëtist
Wijkprofessionals
Kinderopvang
Primair onderwijs
Voortgezet onderwijs
Aanvullende producten
In de periode 2017-2018 heeft proeftuin 's-Hertogenbosch een doorontwikkeling gedaan op de onderwerpen 'eerste 1000 dagen', het expertisecentrum overgewicht en de centrale zorgverlener. Daarnaast is er ook op het gebied van innovatie niet stil gezeten. Hieronder zijn alle producten te vinden die in 2018 zijn opgeleverd.
Centrale zorgverlener
Een centrale zorgverlener is een rol die kan worden vervuld door verschillende professionele functies in de keten binnen de aanpak van overgewicht en obesitas van kinderen. De centrale zorgverlener heeft twee kerntaken: de begeleiding van kind en gezin en de coördinatie van de ondersteuning en zorg voor deze kinderen. Om invulling te geven aan de rol van centrale zorgverlener is samen met proeftuin Amsterdam het profiel centrale zorgverlener opgesteld. De werkinstructie, brede anamneselijsten en het plan van aanpak zijn praktische hulpmiddelen die door de centrale hulpverleners gebruikt kunnen worden.
Eerste 1000 dagen
Proeftuinen Amsterdam en 's-Hertogenbosch hebben een verkenning uitgevoerd naar het uitbreiden van het landelijk model met een eerste 1000 dagen aanpak. Bijgevoegd document beschrijft hoe je een eerste 1000 dagen aanpak kunt inrichten, naar voorbeeld van het landelijk model ‘Ketenaanpak voor kinderen met overgewicht en obesitas’.
Expertisecentrum overgewicht
Het Jeroen Bosch Ziekenhuis heeft een door de Stichting Topklinische Ziekenhuizen erkend expertisecentrum voor kinderen met overgewicht en obesitas. In het expertisecentrum is een gespecialiseerd zorgpad ingericht. Bijgevoegde documenten geven inzicht welke rol het gespecialiseerd centrum of expertisecentrum heeft in de lokale ketenaanpak conform het landelijk model.
Innovatie
Het percentage 13-15 jarigen met overgewicht in regio ’s-Hertogenbosch stijgt. Dit was reden voor de samenwerkende partners van de proeftuin ’s-Hertogenbosch om de ingezette acties vanuit de ketenaanpak voor de doelgroep tieners met overgewicht en obesitas te evalueren en aanvullende interventies te ontwerpen. Hiervoor is gebruik gemaakt van de methodiek van het 30-dagen traject, welke in bijgevoegd document wordt beschreven. Daarnaast is er een e-module over de energiebalans ontwikkeld. Deze is ontwikkeld voor kind en ouders, maar is ook te gebruiken door professionals met interesse in dit onderwerp. Tot slot is er een animatiefilmpje ontwikkeld dat uitlegt hoe het hongergevoel werkt.
- Module energiebalans (Momenteel niet beschikbaar)
- Innovatie middels 30-dagen traject
- Animatiefilm hongergevoel