Voor een voorspoedige operatie en een optimaal herstel na de operatie, is het van groot belang dat u in een goede voedingstoestand bent. Dat houdt in dat u voldoende energie, eiwitten, vitaminen en mineralen gebruikt. Ook is het goed om de werking van uw afweersysteem (het immuunsysteem) te ondersteunen. Dat kan met specifieke dieetvoeding: Oral Impact. U krijgt een recept mee van de verpleegkundig specialist die bij uw behandeling betrokken is.

U wordt meestal de dag vóór de operatie opgenomen. U meldt zich op de afgesproken dag en tijd bij de Infobalie, bovenaan de roltrap.

Op de verpleegafdeling

Op de afdeling houdt de verpleegkundige een kort opnamegesprek met u. Hij of zij verricht enkele controles zoals het meten van uw bloeddruk, uw hartslag en uw temperatuur, en er wordt wat bloed afgenomen.

Voor de operatie moet u nuchter zijn. Dat betekent dat u vanaf een bepaald tijdstip niets meer mag eten of drinken. De verpleegkundige geeft u hier uitleg over.

Op de ochtend van de operatie moet u douchen en speciale operatiekleding aandoen. Ook krijgt u in verband met de operatie medicijnen toegediend die de anesthesioloog heeft voorgeschreven. Afhankelijk van de operatietijd, krijgt u wel of geen drinkvoeding.

De verpleegkundige brengt u naar de voorbereidingsruimte. Daar krijgt u een infuus in uw arm. Voor de operatie wordt ook tussen de ruggenwervels een slangetje ingebracht, een epiduraal katheter. Dit maakt het mogelijk om op de plaats van de operatie de pijn te bestrijden. Tijdens de operatie krijgt u een slangetje in de blaas (een urinekatheter), omdat uw blaas door de epiduraal katheter niet goed kan functioneren.

Narcose

Op de operatiekamer brengt de anesthesist u onder algehele narcose. U merkt niets van de operatie. Meer informatie hierover leest u op de pagina 'Anesthesie'.

Open operatie of kijkoperatie

De chirurg verwijdert één of meerdere delen van de lever. De chirurg kan dit doen door middel van een zogenoemde ‘kijkoperatie’ of een ‘open operatie’. Dit is van tevoren met u besproken.

• Meestal is het mogelijk om het zieke deel van de lever te verwijderen met een kijkoperatie. Bij een kijkoperatie opereert de chirurg via een aantal kleine sneetjes in de buikwand. Door één van de sneetjes wordt een camera ingebracht, de laparoscoop. Hierdoor kan de chirurg op een televisiescherm de buikinhoud zien. Door de andere sneetjes worden de instrumenten ingebracht waarmee de chirurg u opereert.
• Bij een open operatie maakt de chirurg eerst een snee onder de rechter ribbenboog. Vervolgens legt de chirurg de lever ‘vrij’, zodat de grote bloedvaten goed in de gaten gehouden kunnen worden. Het zieke deel of delen van de lever verwijdert de chirurg met speciale apparatuur. We proberen ervoor te zorgen dat we zoveel mogelijk leverweefsel sparen en dat u zo min mogelijk bloed verliest.

Hieronder vindt u een schematische weergave van de lever. De chirurg heeft u vooraf verteld welk deel of delen van de lever hij zal wegnemen. De operatie duurt gemiddeld 2 tot 3 uur.

Bron: www.aboutcancer.com / bewerkt door www.chirurgenoperatie.nl

Radiofrequente Thermoablatie (RFA)

Als u kanker heeft die in de lever is begonnen of uitzaaiingen heeft in de lever, wordt een leveroperatie soms gecombineerd met Radiofrequente Thermoablatie (RFA). Dit is een behandeltechniek waarbij kankercellen worden vernietigd door ze te verhitten. Tijdens een operatie plaatst de chirurg een speciaal staafje in de tumor. Hiermee verwarmt de chirurg de tumor en een deel van het leverweefsel eromheen tot meer dan 70 °C. Door de verhitting gaat het tumorweefsel dood.

Direct na de operatie belt de chirurg uw eerste contactpersoon om te vertellen hoe de operatie verlopen is. In principe wordt u meteen na de operatie weer wakker gemaakt en bent u kort daarna weer goed aanspreekbaar.

Na de operatie gaat u naar de 24-uurs recovery of naar de Intensive Care. Hier kunnen we u goed in de gaten houden en meteen ingrijpen als er complicaties optreden. Daarna gaat u terug naar de verpleegafdeling.

De belangrijkste complicaties die na een leveroperatie kunnen optreden, zijn:

• een nabloeding
• een gallekkage
• een infecties
• problemen met de werking van de lever.

Deze zijn meestal goed te verhelpen. Bij een complicatie kan het soms nodig zijn dat u nog een keer geopereerd wordt.

Controles

De zaalartsen komen elke dag langs. Dit noemen we ‘visite lopen’. Tijdens dit bezoek kijken de zaalartsen samen met enkele verpleegkundigen naar uw conditie en herstel. Dit is voor u het moment om vragen te stellen.

Meestal komt de chirurg de dag van de operatie bij u langs, en anders binnen 24 uur. Ook in de dagen daarna probeert de chirurg dagelijks bij u langs te gaan.

Iedere dag vinden controles plaats van uw bloed, bloeddruk, hartslag, urineproductie, temperatuur, enzovoort. Dagelijks krijgt u medicijnen, zoals injecties om bloedstolsels te voorkomen. Deze medicijnen krijgt u naast uw eigen medicijnen.

Beweging

Om bloedstolsels te voorkomen en het verlies van spierkracht tegen te gaan, is het belangrijk om te bewegen. Ook gaat de ademhaling beter als u niet ligt, waardoor de kans op luchtweginfecties kleiner wordt. Dus: beweging is heel belangrijk voor een goed herstel en vermindert de kans op complicaties.

Na de operatie gaat u zo snel mogelijk weer bewegen:

• De dag van de operatie moet u proberen eventjes rechtop in bed te zitten.
• De dagen na de operatie gaat u proberen enkele uren uit bed te zijn en een wandeling te maken over de afdeling.

Natuurlijk is een goede pijnbestrijding heel belangrijk bij het in beweging komen. Geef door aan de verpleegkundige wanneer de pijn ervoor zorgt dat u niet uit bed kunt komen.

Eten en drinken

Na de operatie krijgt u vocht toegediend via het infuus. Wanneer uw darmen weer normaal beginnen te werken, mag u op de eerste dag na de operatie weer drinken. Daarna gaat u langzaam over op vaster voedsel.

Misselijkheid

Misselijkheid is de enige reden om niet te drinken. De anesthesioloog schrijft middelen voor om misselijkheid en braken tegen te gaan. Toch kan misselijkheid niet altijd voorkomen worden. De operatie, de narcose en de reactie van het lichaam op de verwonding bepalen of u misselijk wordt.

Pijnbestrijding

Na de operatie krijgt u medicijnen toegediend om de pijn tegen te gaan. We willen er zeker van zijn dat deze pijnbestrijding goed genoeg is. Daarom vragen we u regelmatig om met een cijfer aan te geven hoeveel pijn u heeft. Dit noemen we een pijnscore.

2 tot 4 dagen na de operatie wordt de epiduraal katheter verwijderd. Hierna gaat u wel door met het gebruik van de andere pijnmedicijnen en het bijhouden van uw pijnscore.

Uw ziekenhuisopname duurt gemiddeld 3 tot 5 dagen bij een kijkoperatie, en 5 tot 7 dagen bij een open leveroperatie. U mag naar huis als:

• u voelt dat u in staat bent om naar huis te gaan;
• u weer normaal eten kunt eten;
• u goede pijnbestrijding hebt.

De beslissing of u naar huis mag, wordt altijd genomen door uw chirurg. Deze definitieve beslissing zal in overleg met u gemaakt worden.

Huisarts

Uw huisarts krijgt snel een bericht van de chirurg over de operatie en het proces van uw opname, zodat hij of zij goed op de hoogte is als u weer thuis bent.

Leefstijladviezen

Soms krijgt u na uw behandeling bepaalde leefstijladviezen. Dit hangt af van de reden van de operatie, maar ook van hoeveel weefsel er is weggenomen. Deze adviezen kunnen helpen om uw lever zo goed mogelijk te laten werken en verdere schade te voorkomen.

Hervatten van werk

Als u vóór de operatie zelfstandig functioneerde, heeft u thuis meestal geen extra zorg nodig. Wel is het prettig als u de eerste 2 weken wat hulp kunt krijgen van uw partner, uw familie of andere naasten. Zware huishoudelijke klussen kunnen nog moeilijk zijn. Het volledige herstel duurt zo’n 3 maanden. Wij adviseren u om in de eerste weken na de operatie niet te werken. Eventueel kunt u samen met uw bedrijfsarts hiervoor een plan opstellen.

Ongeveer 1 week na ontslag uit het ziekenhuis komt u bij de chirurg op de polikliniek voor controle.

Bij vragen of problemen na ontslag, kunt u bij de verpleegkundig specialist terecht. Deze kan zo nodig overleggen met de chirurg. De contactgegevens van de verpleegkundig specialist vindt u op de pagina 'Spreekuur verpleegkundig specialist GE Oncologie'.