De hormonale behandeling van prostaatkanker houdt in dat de invloed van het hormoon testosteron wordt uitgeschakeld. Dit kan op verschillende manieren gebeuren: 

Operatie aan de zaadballen

De operatie waar de aanmaak van mannelijke hormonen wordt verminderd, wordt ook wel de castratie genoemd. Hierbij worden onder plaatselijke verdoving beide zaadballen, of alleen het weefsel in de zaadballen dat hormonen aanmaakt, weggehaald. Hoewel castratie in medisch opzicht geen grote operatie is, kan deze ingreep emotioneel veel van een man vragen. Door deze operatie kunnen sommige mannen, naast het verlies van hun potentie, last krijgen van opvliegers. Een verschijnsel dat ook vrouwen in de overgang kennen.

Gebruik van medicijnen

Er zijn medicijnen die de productie en/of werking van het mannelijk hormoon testosteron kunnen blokkeren. Testosteron wordt gemaakt in de zaadballen en de bijnieren. De hypofyse (een klier in de hersenen) produceert een hormoon dat de zaadballen aanzet tot testosteronproductie. Door het toedienen van medicijnen wordt de groei van kankercellen geremd. Deze medicijnen zijn er in verschillende vormen:

• Injecties, bijvoorbeeld gosereline, leuproreline, busereline en decapeptyl. Dit zijn langwerkende preparaten die met een injectie in de buikwand worden toegediend. Deze injecties leggen de hormoonproductie in de hypofyse stil. Ze worden 1 keer per 3 maanden toegediend door een verpleegkundige van de thuiszorg.
• Tabletten, bijvoorbeeld bicalutamide, nilutamide, flutamide, cyproteron. Dit zijn tabletten die u dagelijks in moet nemen. Deze tabletten blokkeren de werking van testosteron uit de zaadballen en de bijnieren.
• Combinatie-therapie van injecties en tabletten. De injecties en de tabletten worden vaak samen voorgeschreven, zodat de hele productie van het testosteron stil wordt gelegd.

Uw geslachtsdrift en erecties kunnen afnemen als gevolg van hormonale beïnvloeding. Als er geen testosteron-productie meer is, kunt u soms last krijgen van opvliegers en enige borstontwikkeling met pijnlijke tepels.

Bij een opvlieger krijgt u het enkele minuten warm en ontstaan er rode plekken in uw gezicht en hals. Dit is ongevaarlijk, maar soms wel hinderlijk. Vaak is deze klacht met medicijnen te verhelpen.

U kunt in deze folder meer lezen over de invloed van de behandeling van prostaatkanker op de gezondheid van uw botten.

De uroloog heeft de beschikking over een aantal behandelmethoden. Helaas is volledige genezing met deze methoden niet meer mogelijk. Wel kan de groei worden afgeremd en de klachten worden verminderd, zodat een actief en aangenaam leven mogelijk blijft. Met deze behandeling kan het ziekteproces vaak jarenlang onderdrukt worden.

Krijgt u een gecombineerde behandeling van hormonale therapie en radiotherapie? Dan ligt dit anders. Het doel van deze therapie is een genezende behandeling.

De uroloog bespreekt steeds met u het verdere verloop van uw ziekte.

Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen? Neem dan contact op met:

• Polikliniek Urologie, telefoonnummer: (073) 553 60 10. Bereikbaar op werkdagen van 09.00 tot 12.00 uur.
• Oncologieverpleegkundige en verpleegkundig specialist Urologie, telefoonnummer: (073) 553 78 16. Bereikbaar op werkdagen tijdens het telefonisch spreekuur van 09.00 tot 10.30 uur. Voor dringende zaken buiten deze tijden belt u via de polikliniek Urologie.
• Oncologisch centrum, telefoonnummer: (073) 553 82 25.