Kort samengevat bestaat deze behandeling uit 3 stappen. Als eerste worden stamcellen uit het bloed of beenmerg van de patiënt gehaald en tijdelijk ingevroren. Vervolgens krijgt de patiënt chemotherapie en antilichamen toegediend waarmee het bestaande afweersysteem wordt vernietigd. Tot slot krijgt de patiënt zijn eigen stamcellen terug via een infuus, waarmee het afweersysteem opnieuw wordt opgebouwd.

Uit verschillende studies is naar voren gekomen dat de behandeling effectief kan zijn bij een deel van de mensen met MS. Deze groep bleef na behandeling gedurende meerdere jaren vrij van schubs/ziekteopvlammingen, en op MRI-beelden werden geen nieuwe ontstekingen gevonden. Soms stabiliseert de ziekte en treedt er zelfs herstel op. De beste resultaten zijn behaald bij mensen met een vroege, agressieve (zeer actieve) vorm van relapsing-remitting MS (RRMS). Voor mensen met een progressieve vorm van MS lijkt de behandeling vooralsnog niet effectief.

Stamceltherapie is een agressieve en zware behandeling.

De afgelopen jaren zijn de risico’s van de behandeling aanzienlijk verminderd. Dit komt doordat artsen meer kennis en ervaring hebben opgedaan, het protocol is verfijnd en men beter kan inschatten welke patiënten de behandeling goed kunnen doorstaan. Maar er is een risico op overlijden en op ernstige infecties.

De behandeling en nazorg vragen veel ervaring en deskundigheid en moet nadrukkelijk worden uitgevoerd in centra die gespecialiseerd zijn in zowel MS als stamceltherapie.

De behandeling is in Nederland beperkt beschikbaar in onderzoekverband. In andere landen zoals Zweden en België is het wel beschikbaar voor een selecte groep mensen met MS.

Momenteel wordt stamceltherapie in Nederland niet vergoed.

De beroepsvereniging van neurologen is van mening dat stamceltherapie beschikbaar moet komen voor een specifieke groep mensen met MS: “Patiënten die ondanks de inzet van de op dit moment meest sterk werkende ziektemodulerende therapieën forse ontstekings-/ziekteactiviteit blijven houden. De verwachting is dat het in het algemeen zal gaan om jonge patiënten met een korte ziekteduur en een lage uitgangs-EDSS. De indicatie voor deze therapie dient in multidisciplinair overleg, met afweging van alternatieven, gesteld te worden. In deze uitzonderlijke gevallen zou de behandeling plaats moeten vinden in gespecialiseerde centra. Als aan bovenstaande voldaan wordt, is de mening van de NVN dat deze behandeling ook vergoed moet worden.”