Rechten en plichten van kinderen

Kinderen tot en met 11 jaar vallen volledig onder de zeggenschap van de ouders. Toch zijn de wat oudere kinderen in deze leeftijdscategorie vaak al heel goed in staat om mee te denken over hun gezondheid en de problemen die daarmee te maken hebben. Volgens de wet moeten ouders en hulpverleners bij het nemen van beslissingen over medische behandelingen of onderzoeken bij het kind dan ook rekening te houden met de opvattingen en de wensen van het kind zelf. Samengevat leidt dit tot de volgende regels: 

Het zijn de ouders die een behandelingsovereenkomst met de behandelaar aangaan en die toestemming moeten geven. Het kind moet zoveel mogelijk worden betrokken bij de beslissingen die worden genomen. De ouders moeten worden geïnformeerd. Het kind moet ook worden geïnformeerd, waarbij de informatie op het bevattingsvermogen van het kind moet zijn afgestemd. De ouders hebben het recht het medisch dossier in te zien, de kinderen niet. Als de ouders dat willen, kunnen zij het dossier, of een gedeelte daarvan, met het kind doornemen.

Patiënten van 12 tot en met 15 jaar hebben volgens de wet bij medische behandelingen of onderzoeken een belangrijke eigen stem. Voor deze leeftijdscategorie gelden de volgende regels:

Behalve de ouders moet ook het kind zelf toestemming geven voor een onderzoek of behandeling. Zowel het kind als de ouders hebben er recht op te worden geïnformeerd. Het verlenen van inzage aan de ouders is niet toegestaan zonder de toestemming van het kind. De hulpverlener moet rekening houden met de betrokkenheid van de ouders.

Jongeren van 16 jaar en ouder worden door de WGBO op één lijn gesteld met volwassenen. Bij dingen die te maken hebben met hun gezondheid worden zij dus niet meer als minderjarig beschouwd, ook al zijn zij nog geen 18 jaar. Voor deze leeftijdscategorie gelden de volgende regels:

De jongeren kunnen zelfstandig beslissen of zij voor een medisch onderzoek of behandeling toestemming geven. Er is geen toestemming van de ouders nodig. De jongeren hebben er recht op volledig te worden geïnformeerd; de ouders worden alleen geïnformeerd als hun kind daarmee akkoord gaat. Een jongere heeft het recht om het medisch dossier in te zien; daar is geen toestemming van zijn ouders voor nodig. De ouders mogen het medisch dossier inzien als het kind daarmee akkoord gaat.

Voor elke leeftijdscategorie gelden bijzondere situaties en dus ook bijzondere regels. Wilt u hier meer over weten, kunt u terecht bij de behandelend arts van uw kind, het Voorlichtingscentrum of bij de Stichting Kind en Ziekenhuis.

Voor alle patiënten die naar het ziekenhuis komen geldt een wettelijke identificatieplicht. Deze plicht geldt ook voor kinderen, al vanaf de geboorte. De identificatieplicht in de zorg geldt voor iedereen, dus ook voor kinderen onder de 14 jaar. Breng bij uw bezoek dus altijd een geldig identiteitsbewijs van het kind mee. Dit kan zijn een:

• paspoort (Nederlands en buitenlands)
• identiteitskaart (Nederlands of Europees/landen binnen EU)
• Nederlands vreemdelingendocument

Identificatie is belangrijk voor de veiligheid; de gegevens van uw kind kunnen dan niet verwisseld worden met die van andere patiënten. De zorgverzekeraar kan er voor kiezen om een behandeling niet te vergoeden als uw kind niet is geïdentificeerd door het ziekenhuis.

U moet er voor zorgen dat er betaald wordt voor de verzorging en behandeling die uw kind in ons ziekenhuis ontvangt.

Het is uw eigen verantwoordelijkheid om van tevoren na te gaan of uw kind verzekerd is voor de zorg in het Jeroen Bosch Ziekenhuis. Bekijk de pagina'Gecontracteerde zorgverzekeraars 2023'voor een overzicht van de zorgverzekeraars waarmee het Jeroen Bosch Ziekenhuis een contract heeft. Het ziekenhuis is echter niet op de hoogte van de specifieke voorwaarden van alle verschillende polissen van de genoemde zorgverzekeraars. Bekijkt u daarom zelf uw polisvoorwaarden of informeer bij uw zorgverzekeraar om onaangename verrassingen te voorkomen.

Heeft uw geen zorgverzekering, dan zijn de kosten voor uw eigen rekening.Het Jeroen Bosch Ziekenhuis heeft Algemene betalingsvoorwaarden opgesteld. Hierin wordt beschreven welke regels er gelden voor bijvoorbeeld de betalingstermijn.

Een zorgverlener (iedereen die beroepshalve bij uw behandeling betrokken is, zoals arts, verpleegkundige, fysiotherapeut,enz.) moet u in begrijpelijke taal informatie geven over:

• de ziekte of aandoening;
• de voorgestelde onderzoeken of behandeling;
• andere behandelingsmogelijkheden;
• de gevolgen of de eventuele risico’s van de behandeling of het onderzoek;
• medicijnen en eventuele bijwerkingen.

Een zorgverlener mag u in principe alleen behandelen met uw toestemming. Bij ingrijpende behandelingen zal de zorgverlener uitdrukkelijk om uw toestemming vragen. In de overige gevallen kan de zorgverlener er vanuit gaan dat u uw toestemming stilzwijgend geeft. Als u bijvoorbeeld uw mouw opstroopt omdat de zorgverlener bloed wil gaan prikken, blijkt hieruit dat u uw toestemming geeft voor de bloedafname. In acute situaties mag de zorgverlener handelen zonder uw toestemming. U kunt een behandeling, zorg of medicijnen weigeren. Dat kan zelfs als u eerst wel toestemming hebt gegeven. Bespreek uw twijfel altijd met uw zorgverlener. Hij/zij vertelt u wat de gevolgen zijn van uw besluit. Zijn er behandelingen die u echt niet wilt? Dan is het goed om dit op te schrijven in een wilsverklaring. Een voorbeeld daarvan is een ‘niet-reanimatieverklaring’ of een ‘behandelverbod’.

Een zorgverlener is verplicht een dossier bij te houden over de behandeling. Zorgverleners van het Jeroen Bosch Ziekenhuis houden de gegevens sinds 24 juni 2016 digitaal bij in een Elektronisch Patiënten Dossier (EPD). Deze gegevens zijn in te zien via de beveiligde website MijnJBZ. Meer informatie over inzage voor kinderen vindt u op de pagina ‘Wie kan MijnJBZ gebruiken?’.

U heeft het recht om onderzocht en behandeld te worden buiten het gezichtsveld van anderen. U mag vragen om een gesprek met uw behandelend arts in een aparte ruimte te voeren. Het ziekenhuis moet zorgvuldig omgaan met uw persoonlijke en medische gegevens. Alleen de arts(en) en medewerkers van het ziekenhuis die rechtstreeks betrokken zijn bij uw behandeling, hebben toegang tot uw gegevens. Zij zijn wettelijk verplicht tot geheimhouding van gegevens die zij beroepshalve vernemen (beroepsgeheim).

In de gezondheidszorg hebt u het recht om een tweede mening (second opinion) te vragen. U vraagt dan een oordeel of advies van een andere deskundige dan uw eigen zorgverlener. U hebt daar geen toestemming voor nodig, ook niet van uw eigen zorgverlener. Het is wel goed om er met hem over te praten. Degene die een second opinion geeft, neemt de behandeling niet over. Bespreek een verzoek om een second opinion van tevoren met uw zorgverzekeraar. Als de zorgverzekeraar de kosten niet accepteert, moet u deze namelijk zelf betalen.

Als u niet tevreden bent over de verzorging en/of behandeling, dan kunt u dat bespreken met de betrokken zorgverleners of de klachtenfunctionaris. Zij kunnen u verder uitleg geven over de klachtmogelijkheden.

U moet de zorgverlener duidelijk en volledig informeren, zodat deze een goede diagnose kan stellen en een deskundige behandeling kan geven. U bent zelf verantwoordelijk voor het opvolgen van de adviezen die u van zorgverleners krijgt.

De belangrijkste plicht van een zorgverlener is het verlenen van goede zorg. Een zorgverlener heeft hierbij het recht zijn eigen beslissingen te nemen. Op grond van zijn deskundigheid en overtuiging kan een zorgverlener weigeren een behandeling uit te voeren, als hij van mening is dat deze medisch niet noodzakelijk is. Met andere woorden: u kunt niet een bepaalde behandeling afdwingen. De zorgverlener kan ook onder bepaalde omstandigheden besluiten de behandelovereenkomst met u te beëindigen.