Sterftecijfer JBZ 2024 op landelijk gemiddelde

Elk jaar vraagt de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) aan ziekenhuizen om hun sterftecijfers (hoeveel mensen er zijn overleden in het ziekenhuis) te delen. Het gaat dan om het sterftecijfer van het voorgaande jaar en het sterftecijfer over een periode van drie jaar.

In het jaar 2024 en in de periode 2022-2024 zijn in ons ziekenhuis iets minder patiënten overleden dan verwacht ten opzichte van het landelijk gemiddelde. Bij de berekening van de sterftecijfers wordt onder meer rekening gehouden met hoe ziek de patiënten waren die zijn overleden, maar bijvoorbeeld ook met hun leeftijd en geslacht. 

Wij gebruiken metingen en indicatoren, zoals de sterftecijfers, om te blijven werken aan het gezondheidswelzijn van onze patiënten. Deze metingen geven inzicht in de kwaliteit van de zorg. Door te weten wat goed gaat en kritisch te kijken naar wat nóg beter kan, blijven wij als ziekenhuis leren en verbeteren. 

Sterftecijfer JBZ

Het sterftecijfer (eigenlijk een ratio) geeft aan of het aantal patiënten dat overleden is in een ziekenhuis hoger of lager is dan verwacht ten opzichte van het landelijk gemiddelde. Het sterftecijfer van het ziekenhuis wordt de Hospital Standardised Mortality Ratio (HSMR) genoemd. Daarnaast wordt er ook per aandoening een sterftecijfer berekend, dit is de Standardised Mortality Ratio (SMR).  

HSMR van het JBZ

Onze HSMR over 2024 was 98 (met een betrouwbaarheidsinterval tussen 90 en 105, zie hieronder voor uitleg). Over de afgelopen drie jaar (2022-2024) was de HSMR 97 (betrouwbaarheidsinterval 93-101, zie hieronder voor uitleg). Beide sterftecijfers liggen iets lager dan het landelijk gemiddelde, maar zijn niet significant afwijkend. Dit betekent dat het aantal patiënten dat in het JBZ is overleden iets lager is dan werd verwacht ten opzichte van het landelijk gemiddelde.

SMR van het JBZ

Wat opvalt, is dat zowel over het jaar 2024, als over de periode 2022-2024 de SMR van de diagnosegroep Heupfractuur hoger is dan het landelijk gemiddelde. De SMR van deze diagnosegroep is in 2024 190 (116-294) en in de periode 2022-2024 is de SMR 151 (112-198). In 2022 en 2023 had deze diagnosegroep geen significant verhoogde SMR. Deze SMR was eerder ook al verhoogd, waarna een analyse is gedaan en werd vastgesteld dat deze hoge SMR niet veroorzaakt werd door tekortkomingen in de kwaliteit van zorg. We evalueren onze zorg jaarlijks met de betrokken disciplines en blijven de uitkomsten monitoren.  

Een volledig overzicht van de HSMR en SMR’s is terug te vinden in dit schema.
 

Sterftecijfers uitgelegd

De HSMR vergelijkt het aantal overleden patiënten in een ziekenhuis met het landelijk gemiddelde. Bij de berekening van de sterftecijfers wordt gecorrigeerd voor leeftijd, geslacht, sociaaleconomische status, zwaarte van de hoofddiagnose, nevendiagnosen, urgentie van opname, herkomst, jaar van ontslag en maand van opname. Het landelijk gemiddelde wordt elk jaar op 100 gesteld. Is de HSMR hoger dan 100, dan zijn er meer patiënten overleden dan verwacht. Is de HSMR lager dan 100, dan zijn er minder patiënten overleden dan verwacht. 

Of een afwijking boven of onder de 100 daadwerkelijk betekent dat er meer of minder patiënten zijn overleden, wordt bepaald door de betrouwbaarheidsinterval. Een betrouwbaarheidsinterval bestaat uit twee cijfers: een ondergrens en een bovengrens. Liggen deze cijfers beide onder de 100, dan is de sterfte statisch bewezen (significant) onder het landelijk gemiddelde. Er zijn dan minder patiënten overleden dan verwacht mag worden op basis van het landelijk gemiddelde. Liggen deze cijfers beiden boven de 100, dan is de sterfte hoger dan verwacht mag worden op basis van het landelijk gemiddelde. Valt 100 binnen het betrouwbaarheidsinterval dan is er niet significant afgeweken van het landelijk gemiddelde.

De breedte van het betrouwbaarheidsinterval is afhankelijk van het aantal patiënten waarover het sterftecijfer gaat, hoe meer patiënten hoe smaller het betrouwbaarheidsinterval. Hoe smaller het betrouwbaarheidsinterval, hoe zekerder gesteld kan worden of significant wordt afgeweken of niet. Dit betekent dat de HSMR over drie jaar preciezer is dan de HSMR over één jaar, omdat dan meer patiënten in de berekening worden meegenomen. De HSMR over drie jaar bevat wel minder recente informatie dan de HSMR over alleen het vorige jaar.

Naast de HSMR worden ook SMR’s berekend. Een SMR is het sterftecijfer per diagnosegroep of patiëntencategorie. Een HSMR zegt iets over het hele ziekenhuis. De sterfte kan echter per aandoening of patiëntencategorie verschillen. Het kan zijn dat er een ziekte of behandeling is waarbij in het ziekenhuis bovengemiddeld veel mensen overlijden, of juist opvallend weinig. Zo kan het voorkomen dat de HSMR van een ziekenhuis heel gemiddeld is, maar de SMR voor een bepaalde diagnose afwijkt van het landelijk gemiddelde.

Een hoge (H)SMR kan een aanwijzing zijn voor een tekortkoming in de kwaliteit van zorg, maar er kunnen ook andere redenen zijn waardoor het sterftecijfer verhoogd is. In het JBZ monitoren we de sterftecijfers continu en doen we onderzoek op het moment dat deze afwijken. Waar nodig worden verbetermaatregelen genomen.

Laatste revisie: 19 december 2025 - 16:28