Bij een artroplastiek vervangen we het basisgewricht van de duim door een zogenoemde spacer. Deze spacer kan bestaan uit lichaamseigen of lichaamsvreemd materiaal. Lichaamseigen materiaal komt uit uw eigen lichaam (een pees). Als het materiaal niet uit uw lichaam komt, noemen we dit lichaamsvreemd materiaal (een prothese). De keuze hangt af van hoe erg de slijtage is, wat uw wens is en wat de plastisch chirurg ervan vindt.

Bij een artroplastiek met lichaamseigen materiaal gebruiken we een pees uit uw eigen lichaam. We gebruiken een pees uit de binnenzijde van de onderarm. Eerst verwijderen we een deel of het gehele handwortelbeentje (trapezium). Vervolgens verrichten we een zogenoemde peesplastiek met de pees uit de onderarm. Hierbij hangen we het middenhandsbeentje van de duim (Metacarpale I) op aan het middenhandsbeentje van de wijsvinger (Metacarpale II). Zo voorkomen we dat de duim verder inzakt. Wat overblijft van de pees, gebruiken we als spacer. We rollen het op en plaatsen het in de ontstane ruimte.

De medische term voor de techniek die tijdens deze operatie gebruikt wordt, is:‘Ligament Reconstruction Tendon Interposition’ (LRTI).

Bij een artroplastiek met lichaamsvreemd materiaal gebruiken we een prothese. Deze prothese bestaat uit een ring van pyrocarbon. Dit materiaal slijt niet en heeft dezelfde eigenschappen en elasticiteit als gewoon bot. Eerst verwijderen we een deel van het handwortelbeentje (trapezium) en een deel van het middenhandsbeentje (Metacarpale I). De ruimte die hierdoor ontstaat, vullen we met de ring van pyrocarbon (de spacer). Vervolgens verrichten we een peesplastiek. Hierbij maken we de prothese vast aan het overgebleven deel van het handwortelbeentje (trapezium) en het overgebleven deel van het middenhandsbeentje (Metacarpale I). Meestal gebruiken we hiervoor een pees uit uw duim. De peesplastiek moet ervoor zorgen dat de prothese op zijn plek blijft zitten.

Voordelen 

• Uw duimgewricht blijft beweeglijk.
• U kunt uw duim belasten en deze blijft redelijk stabiel.

Nadelen 

• Een langere revalidatieperiode. Deze is minimaal 3 tot 6 maanden.  
• Er bestaat een klein risico dat de duim na de operatie aan kracht verliest of inzakt.
• Als er een prothese is geplaatst, kan deze losraken.

Bij deze operatie zetten we het basisgewricht van de duim namelijk vast. Deze methode is vooral geschikt als u zwaar lichamelijk werk verricht. Ook patiënten met weke delen reuma zoals Systemische Lupus Erythomatosis (SLE) komen in aanmerking voor een artrodese.

Voordelen 

• Doordat we uw gewricht verstijven, kunt u uw duim weer zwaar belasten. Uw duim is stabiel.
• Een korte nabehandeling (ongeveer 6-8 weken).

Nadelen 

• Uw duim is minder beweeglijk. U kunt uw duim minder goed tegenover uw pink plaatsen en minder goed naar buiten plaatsen.
• Er bestaat een kans dat uw bot niet vastgroeit.
• U kunt last hebben van het materiaal waarmee het bot is vastgezet.
• U heeft meer kans dat u artrose krijgt in het gewricht dat onder het basisgewricht ligt.

U krijgt bij deze operatie in principe plexusanesthesie. Dit is een plaatselijke verdoving waarbij het verdovingsmiddel rond de zenuwen in de oksel of bij het sleutelbeen wordt ingespoten. Als u hierover vragen heeft, kunt u deze bespreken tijdens uw bezoek aan de POS.

Na de operatie krijgt u handtherapie. Meestal heeft u daarom voor de operatie al een kennismakingsgesprek bij de handtherapeut. Tijdens dit gesprek kijkt de handtherapeut naar wat u wel en niet kunt met uw hand en hoeveel pijn u heeft. Ook vraagt de handtherapeut u een krachtmeting met uw duim te doen. Daarnaast vertelt de handtherapeut hoe het revalidatietraject na uw operatie eruit ziet. De handtherapeut geeft u ook alvast een aantal eenvoudige oefeningen mee voor de eerste periode na de operatie.

Bent u nog niet doorverwezen naar de handtherapeut voor een kennismakingsgesprek? Bel dan naar de polikliniek Plastische Chirurgie voor een doorverwijzing.

• De eerste 3 maanden na de operatie kunt u zelf nog niet alles in huis doen. Het is daarom verstandig om eventueel vooraf hulp in huis te regelen.
• Het is verstandig om voor de operatie paracetamol-tabletten en eventueel een NSAID-er (bijvoorbeeld Ibuprofen, Voltaren of Naproxen) in huis te halen voor eventuele pijn na de operatie.

Wat de plastisch chirurg precies doet tijdens de operatie, is afhankelijk van de soort operatie die u krijgt. De plastisch chirurg kan het basisgewricht van de duim vervangen of vastzetten.

Bij elke operatie kunnen complicaties optreden, zoals nabloedingen en infecties. Ook kan het zijn dat uw handen pijn doen wanneer het koud is (koude-intolerantie). Daarnaast kunt u een dystrofie ontwikkelen. Dit is een reactie op de operatie. Deze reactie bestaat uit zwelling, stijfheid, pijn, zweterigheid en verkleuring van de aangedane vinger of zelfs de gehele hand. De oorzaak is onbekend.

Na de operatie krijgt u een gipsspalk. Deze moet een week blijven zitten. Hoe de revalidatie daarna verloopt, is afhankelijk van de operatietechniek die we hebben gebruikt. Is tijdens de operatie uw duimgewricht vervangen (artroplastiek)? Dan verloopt de revalidatie anders dan wanneer tijdens de operatie uw duimgewricht is vastgezet (artrodese). In onderstaand schema ziet u hoe de revalidatieperiode er uitziet.

• De eerste week na de operatie krijgt u een gipsspalk. Daarna wordt dit vervangen door rondom gips als uw duimgewricht is vervangen tijdens de operatie (artroplastiek). Let op! Gips mag niet nat worden. 
• Na de operatie krijgt u een mitella (draagverband) mee. Deze moet u overdag dragen tot uw eerste controleafspraak bij de polikliniek Plastische Chirurgie na één week.
• Enkele uren tot 24 uur na de operatie is de verdoving uitgewerkt. Wanneer u thuis pijn krijgt, mag u een pijnstiller nemen. Wij adviseren u hiervoor paracetamol te gebruiken, of eventueel een NSAID-er (bijvoorbeeld Ibuprofen, Voltaren of Naproxen).
• Als u bloedverdunners gebruikt, mag u die 24 uur na de operatie weer gaan gebruiken tenzij u andere voorschriften heeft gehad van de Trombosedienst.
• De eerste 3 maanden na de operatie moet u voorzichtig doen met uw hand. U mag niet zwaar tillen en geen (belastend) huishoudelijk werk doen. De handtherapeut bespreekt met u welke handelingen u weer mag oppakken en wanneer.
• U mag niet zelf autorijden zolang u gips om uw hand of een spalk draagt. 

Ongeveer 1 week na de operatie heeft u een afspraak op de polikliniek Plastische Chirurgie/gipskamer voor de 1e controle.

U heeft een afspraak in de gipskamer of bij de handtherapeut. Tijdens deze afspraak wordt de gipsspalk vervangen en een vlinderspalk aangelegd. Een vlinderspalk is een korte spalk waarin alleen de duim zit. De pols en vingers zijn vrij. De vlinderspalk moet 3 weken blijven zitten en mag niet verwijderd worden. U mag met de pols en vingers alle bewegingen maken, maar u mag de eerste 4 weken niet zwaar tillen. Vanaf 4 weken mag u in overleg met de handtherapeut weer gaan opbouwen.

Soms wordt er tijdens de controle ook een foto gemaakt, bijvoorbeeld als u een prothese heeft gekregen.

Na 3 maanden heeft u weer een controleafspraak op de polikliniek Plastische Chirurgie. De plastisch chirurg kijkt of u uw duim weer goed en pijnloos kunt bewegen. Als dit het geval is, ronden we uw behandeling af. Zo niet, dan kijken
we of u nog een aanvullende behandeling nodig heeft. 

Enige tijd na uw operatie start u met handtherapie onder begeleiding van een handtherapeut. U mag echter al meteen na de operatie een aantal eenvoudige oefeningen doen met uw vingers. De handtherapeut heeft deze oefeningen voor de operatie al laten zien tijdens het kennismakingsgesprek. Wij adviseren u de oefeningen met uw vingers ongeveer 5 keer per dag te doen, gedurende een paar minuten. U blijft de oefeningen dagelijks herhalen tot uw eerste afspraak bij de handtherapeut. 

U heeft 4 weken na de operatie uw eerste afspraak bij de handtherapeut van het LIJV handencentrum. De handtherapeut helpt u om na de operatie uw duim weer goed te bewegen. In het begin heeft u 2 keer per week een afspraak. Dit is uiteraard per patiënt verschillend. De handtherapeut bekijkt hoeveel behandelingen u nodig heeft. Afhankelijk van de genezing duurt de behandeling bij de handtherapeut 3 tot 6 maanden.

Tijdens de 1e afspraak verwijdert de handtherapeut het gips. De handtherapeut maakt vervolgens een afneembare spalk voor u. U start samen met de handtherapeut meteen met specifieke oefeningen om de duim weer te bewegen. De handtherapeut leert u ook hoe u het litteken kunt behandelen. Dit is belangrijk omdat het litteken ervoor kan zorgen dat u uw hand minder goed kunt bewegen. Met de juiste behandeling kan het litteken zachter, vlakker en minder zichtbaar worden. Hierdoor verbetert ook de beweeglijkheid van uw hand.

De eerste weken nadat het gips is verwijderd, draagt u de spalk de hele dag. Dit wordt langzaam afgebouwd. Acht weken na de operatie heeft u de spalk alleen nog nodig op momenten dat u de duim zwaarder belast. U krijgt dan ook coördinatie- en stabilisatieoefeningen. Waarschijnlijk heeft u de spalk 3 maanden na de operatie helemaal niet meer nodig. U start dan met kracht- en functieoefeningen. Ook geeft de handtherapeut u advies over hoe en wanneer u weer kunt starten met werken, sporten en eventuele hobby's.

Na deze operatie heeft u na 1 week uw eerste afspraak bij de handtherapeut. De revalidatie duurt in dat geval minder lang. U mag de vlinderspalk 4 weken na uw operatie overdag steeds minder gaan dragen. Wel moet u de vlinderspalk in principe nog 3 maanden ’s nachts dragen.

U kunt na de operatie ook behandeld worden door een erkende handtherapeut in uw eigen omgeving. Dit gebeurt in overleg.

Er zijn filmpjes beschikbaar van de oefeningen van de handtherapeut.